Kênh Wi-Fi là gì?
Công nghệ Wi-Fi sử dụng sóng vô tuyến (sóng radio) để giao tiếp trong khoảng cách gần. Các mạng Wi-Fi có thể hoạt động trên một số kênh riêng biệt để giảm thiểu nguy cơ xung đột giữa các mạng, các router. Khi có nhiều mạng Wi-Fi hoạt động ở trong cùng một khu vực, chúng có thể chạy trên các kênh khác nhau để không ảnh hưởng tới hoạt động của những mạng khác.
Các mạng Wi-Fi chạy trên tần số 2,4 GHz Wi-Fi chỉ có thể hoạt động ở một số kênh nhất định đã được cấp phép. Tại Mỹ, người dùng thường chỉ sử dụng các kênh từ kênh 1 đến 11. Bản thân các kênh này cũng có chồng lấn với nhau về tần số. Đó là lý do vì sao người ta thường khuyên người dùng nên thiết lập mạng Wi-Fi của họ ở các kênh 1, 6 hoặc 11, vốn là các kênh ít có khả năng bị chồng lấn lên tần số của các kênh khác nhất.
Mặc dù các cơ quan chức năng Hoa Kỳ hạn chế người dùng mạng Wi-Fi 2,4 Ghz chỉ được sử dụng 11 tần số, song ở các nơi khác trên thế giới các kênh từ 12 đến 14 vẫn được phép sử dụng. Vì vậy, nếu lắp đặt router trên lãnh thổ Mỹ, bạn vẫn có thể kích hoạt các tần số bị cấm bằng cách thay đổi thiết lập về vùng/ quốc gia trong cài đặt router của bạn (chúng tôi không khuyến khích điều này). Trong số đó, kênh 14 có sức hấp dẫn lớn nhất, bởi gần như nó không hề bị nhiễu bởi các kênh khác – song việc cố tình sử dụng kênh này tại Mỹ là phạm pháp.
Chuẩn Wi-Fi 5 Ghz mới sử dụng nhiều kênh hơn để ngăn chặn sự nhiễu sóng giữa cá kênh, song người ta vẫn có lý do để sử dụng tần số 2,4 Ghz một cách rộng rãi. Lý do là bởi chất lượng sóng Wi-Fi 2,4 Ghz ổn định hơn và có thể truyền tải ở khoảng cách lớn hơn, xuyên qua được các vật cản rắn. Ngành công nghiệp Wi-Fi có một thời kỳ đã rất chuộng sử dụng Wi-Fi 5 Ghz, nhưng giờ đây, với sự ra mắt của Wi-Fi 6, tốc độ của Wi-Fi 2,4 Ghz đã được cải thiện đáng kể và do đó, nó vẫn có chỗ đứng trên thị trường.
Người dùng tại Mỹ được phép thoải mái sử dụng các kênh Wi-Fi từ 1 đến 11
Tại Hoa Kỳ, Uỷ ban Truyền thông Liên bang (FCC) của nước này quản lý và quy định các phổ tần số không dây mà các tổ chức, cá nhân được phép sử dụng. Bạn không thể tự do phát sóng vô tuyến ở bất kỳ tần số nào bạn muốn. Các phần khác nhau của phổ tần được quy định riêng cho từng đối tượng sử dụng, chẳng hạn như người dùng nghiệp dư (cá nhân), các vệ tinh, máy bay, hàng hải dân dụng, các hoạt động quân sự, sóng radio AM, FM, và dĩ nhiên, có cả Wi-Fi. Trên đây là sơ đồ phổ tần do Chính phủ Hoa Kỳ ban hành vào năm 2016, để minh hoạ cho bạn thấy mức độ phức tạp và chi tiết của việc phân phối tần số sóng vô tuyến.
FCC quy định rất chặt chẽ và nghiêm túc về vấn đề này. Chẳng hạn, nếu bạn chế tạo một bộ thu phát sóng vô tuyến và phát sóng radio FM, bạn sẽ làm nhiễu tín hiệu của những người dùng radio FM khác. Họ có thể báo cáo việc này lên FCC, và FCC sẽ có quyền đến tịch thu thiết bị của bạn và phạt bạn một khoản tiền.
Đối với chuẩn Wi-Fi 2,4 GHz, FCC cấp phép cho người dùng tại Mỹ được sử dụng các kênh từ 1 đến 11. Bạn có thể lựa chọn bất kỳ kênh nào trong số này cho mạng Wi-Fi của mình, và thậm chí, một số router hiện đại còn có khả năng tự động lựa chọn kênh Wi-Fi thích hợp nhất để tránh bị nhiễu sóng từ các mạng xung quanh.
Các kênh 12 và 13 chỉ được phép sử dụng ở chế độ năng lượng thấp
Trên thực tế, các kênh 12 và 13 không hoàn toàn bị cấm tại Mỹ, song nhiều nhà sản xuất router không cung cấp tuỳ chọn này (Cần phân biệt với kênh 14 bị cấm hoàn toàn).
Các router Wi-Fi tại Mỹ có thể hoạt động ở kênh 12 và 13, nhưng chỉ ở chế độ “năng lượng thấp”. Có những quy định chặt chẽ về mức năng lượng mà router Wi-Fi có thể phát ra ở kênh này nhằm tránh xung đột với dải tần kế cận, vốn thuộc sở hữu độc quyền bởi Globalstar để sử dụng cho các điện thoại vệ tinh và một số hoạt động truyền dữ liệu ở tốc độ thấp.
Vì lý do này, các router thường không cung cấp tuỳ chọn này, và thực tế là bạn cũng rất hiếm thấy có người sử dụng kênh 12 và 13 tại Mỹ. Bạn không bị cấm sử dụng kênh 12 và 13, nhưng bạn cũng không được phép sử dụng chúng ở chế độ năng lượng đầy đủ.
Các luật liên quan đến việc sử dụng hai kênh Wi-Fi này có sự khác biệt ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Chẳng hạn, các nước châu Âu và Nhật Bản cho phép người dùng phổ thông sử dụng hai kênh 12 và 13.
Kênh 14 bị cấm hoàn toàn
Kênh 14 bị cấm hoàn toàn tại Hoa Kỳ và đa số các quốc gia trên thế giới, ngoại trừ Nhật Bản.
Điều này có thể khiến những người am hiểu về sóng vô tuyến cảm thấy tiếc nuối, bởi kênh 14 sở hữu có nhiều ưu thế. Tần số của nó cách xa tần số của kênh 13 hơn so với các kênh khác. Cụ thể, dải tần của các kênh từ 1 đến 13 cách nhau 5 MHz, riêng dải tần của kênh 14 cách xa dải tần của kênh 13 tới 12 MHz. Nó cũng chỉ chồng lấn lên tần số của hai kênh 12 và 13 vốn rất ít được sử dụng tại Mỹ. Về lý thuyết, mạng Wi-Fi thiết lập ở tần số này sẽ rất ít xung đột với các tần số khác!
Dù vậy, đây cũng chính là mấu chốt của vấn đề. Kênh 14 nằm ở cuối của dải tần. Cây bút Chris Tilbury của chuyên trang The Kernel giải thích:
“Băng tần này, với tần số trung tâm là 2,48GHz, được gọi là Băng tần Khoa học và Y tế Công nghiệp (ISM), và đã được sử dụng bởi nhiều thiết bị trên toàn thế giới. Thiết bị phổ biến nhất hoạt động trên băng tần này là lò vi sóng (ở tần số 2,45 GHz).
Hiện vẫn chưa rõ việc sử dụng kênh 14 có ảnh hưởng gì đến hoạt động của lò vi sóng và ngược lại hay không. Chúng tôi cho rằng những quy định chặt chẽ trong việc sử dụng kênh này là do nó được sử dụng bởi các vệ tinh quân sự và liên lạc để truyền tín hiệu trên phạm vi toàn cầu.“
Thậm chí, ngay cả khi được phép, bạn có lẽ cũng sẽ không muốn sử dụng kênh này. Các thiết bị chạy trên kênh 14 thường chỉ hoạt động ở tốc độ tương đương chuẩn 802.11b cổ xưa. Vì vậy, nhìn chung kênh 14 không có chỗ đứng trong dòng chảy phát triển của công nghệ Wi-Fi.
Bạn có thể dùng thủ thuật để sử dụng các kênh bị hạn chế, nhưng đừng làm vậy!
Cần làm rõ vấn đề này: Đây không phải là một lời khuyên. Chúng tôi thực sự không khuyến khích bạn làm như vậy. Bạn không nên làm, và cũng không cần phải làm thế.
Tuỳ thuộc vào router không dây của bạn, bạn có thể kích hoạt kênh 12 và 13 ở chế độ năng lượng tối đa, cùng với kênh 14 vốn đã bị cấm, bằng cách đơn giản thay đổi thiết lập quốc gia trong trang cài đặt router của bạn. Một số router cho phép bạn thay đổi quốc gia sang Nhật Bản, và từ đó bạn có thể truy cập đầy đủ tới các kênh đã bị cấm. Dù vậy, nếu bạn cố kích hoạt các kênh này ở Hoa Kỳ, một số thiết bị sẽ từ chối kết nối tới các mạng Wi-Fi như vậy.
Với một số router, bạn sẽ không thể thay đổi thiết lập quốc gia. Có thể do phần mềm điều khiển router không cho phép bạn thực hiện hành động này, hoặc các nhà sản xuất đã giới hạn tính năng đó ở cấp độ phần cứng khi bán thiết bị tại các quốc gia có luật cấm.
Một cách khác để “lách” luật là bạn có thể cài đặt các phần mềm điều khiển (firmware) của bên thứ ba. Hoặc có một cách đơn giản hơn, đó là bạn có thể mua các thiết bị được sản xuất cho thị trường Nhật Bản. Mặc dù vậy, ngay cả khi có thể kích hoạt kênh 14, các thiết bị sẽ chỉ có thể truyền dữ liệu ở tốc độ chậm tương đương chuẩn 802.11b hoặc thậm chí là không thể kết nối.
Tựu trung lại: Đừng làm như vậy. Nếu môi trường xung quanh bạn có quá nhiều thiết bị không dây đang hoạt động, hãy chuyển sang Wi-Fi 5 GHz – đó là điều bạn nên làm. Nó có thể hoạt động ở nhiều kênh hơn và bạn có thể hạn chế tắc nghẽn mạng.
Theo Vnreview